1. نخستین گام برای درمان این عادت شوم، اعتقاد و ایمان به درمان‏پذیری آن و دوری از یأس و ناامیدی است. اما رسیدن به نتیجه و ایجاد هرگونه تغییر و دگرگونی نیازمند گذشت زمان، انتخاب راه صحیح و به كارگیری دقیق دستورها است. البته ترك عادتِ نامطلوب، در زمانِ كوتاه بدون راهنمای كارآزموده و دلسوز، امكان ندارد. از همه اینها مهم‏تر، اراده و خواست فرد، نقش كلیدی و محوری را ایفا می‏كند. درمان و چاره جویی باید منطبق بر خواست فرد باشد؛ زیرا تا وقتی كه او نخواهد، می‏توان با قاطعیت گفت كه درمان نخواهد شد. اراده همچون نهالی است كه باید آن را پرورش داد تا به مرحله خودشكوفایی و ثمردهی برسد؛ به عبارت دیگر، اراده تقویت شدنی و پرورش یافتنی است و راه پرورش و تقویت آن این است كه برخلاف میل خود، اندك اندك به مقابله با این عادت شوم برخیزد تا پس از مدتی لذت توانستن را بچشد .

2. تلاش برای تقویت اراده از گام های مهم در امر بهبود است. نگویید اراده از ما سلب شده است! ممكن است اراده انسان ضعیف شود؛ ولی هیچ گاه از بین نمی‏رود. نشانه اینكه هنوز اراده باقی است، این است كه شخص این عمل را در حضور دیگران و در هر شرایطی انجام نمی‏دهد. برای تقویت اراده، راه های زیادی پیشنهاد شده كه از جمله آنهاتلقین به خود است‏. ویكتور پوشه - روان شناسِ فرانسوی - می‏گوید: افراد مبتلا به این عادت شوم، هر روز به دفعات مختلف با تمركز فكر به خود بگویند: «من به خوبی قادرم این عادت بد را از خود دور كنم، من قادرم». تكرار این عبارت ساده، اثر عجیبی در تقویت اراده و روحیه دارد. به ویژه اگر پیش از خواب و سریعا پس از بیداری اتفاق بیفتد.

3. سعی شود شكم به هنگام خواب، بیش از حد معمول پر نباشد.

4. از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان اجتناب گردد.

5. از نگاه كردن به مناظر، فیلم ها و تصاویرتحریك كننده، خودداری شود و شخص به محض مواجهه با این امور، چشم خود را بسته و یا به زمین و یا آسمان نگاه كند.

6. از شنیدن و خواندن مباحث و مطالب جنسی و حتی شوخی های تحریك‏كننده و فكر كردن در این امور، دوری شود.

7. در انتخاب دوست دقت کنید و از دوستی با افرادی که سرگرمی آنان پرداختن به موضوعات جنسی و تحریک کننده است اجتناب ورزید. بهتر است در این زمینه مهارت های نه گفتن را قاطعانه تر بیاموزید و با صراحت آنان را از این عمل بازدارید.

8. هیچ‏گاه نباید بیكار بود؛ شخص باید برای اوقات فراغت خود، برنامه داشته باشد و آن را با مطالعه، ورزش، زیارت، عبادت و ... پر كند. بیکار بودن زمانی را فراهم می کند تا شخص  در خود فرو برد و به افکاری روی آورد که شاید به مصلحت او نباشد .

9. هرگز در مكانی خلوت و تنها و دور از نظر دیگران نباید ماند. این امر برای کسانی که در مرحله تقویت اراده هستند و هنوز در این مورد ضعف دارند ضروری تر است.

10. هرگاه شخص مورد هجوم افكار جنسی واقع شد، باید بلافاصله از مكان خلوت و دور از نظر دیگران خارج شود و خود را به كاری سرگرم كند. در این زمینه گفت و گو با دوستان، مشاركت در عبادت های جمعی (مانند جلسات دعا، نماز جماعت و...)شنیدن اخبار، انجام نرمش های روزانه  بسیار مفید است.

11. هفته‏ای یكی دو روز، روزه مستحبی مفید است و اگر شخص توان آن را ندارد، میزان صَرف غذا را كاهش و فاصله هر وعده غذا را افزایش دهد و یا تعداد دفعات غذا را كاهش داده و به حداقل خوراك اكتفا كند.

12. از سخن گفتن ملایمت‏آمیز، شوخی و خنده با نامحرمان خودداری كرده واز نرمی  در كلام باید اجتناب ورزید.

13. هیچ‏گاه نباید با نامحرم و جنس مخالف، در مكان خلوت و دور از نگاه دیگران باقی ماند (حتی برای آموزش و ...).

14. قرآن زیاد بخواند و درباره معانی آیات آن فكر كند.

15. باید همیشه برای ذهن و فكر خود محتوای مطلوب و موضوع مناسب داشت.بی هدفی و نداشتن برنامه معین در روند زندگی میتواند این عادت را تشدید نماید.

16. منشأ این مشكل، عدم پاسخ صحیح و مناسب به یكی از نیازهای واقعی انسان است كه باید به طور طبیعی و صحیح (ازدواج)ارضا و تأمین شود. اما اگر به شكل صحیح تأمین نشود، شخص دچار خطا و گناه خواهد شد كه عواقب سوء آن نیز دامنگیر او می‏شود. بنابراین در صورت امكان با كم كردن سطح توقعات و انتظارات، باید برای ازدواج اقدام كرد؛ چرا كه بهترین راه حل ازدواج است.

17. از كردارهای پیشین خود بایدتوبه كرد. خداوند توبه كاران را می‏بخشد. توبه و اطمینان از قبول توبه، بزرگ‏ترین عامل تقویت و دلگرمی برای آغاز حركتی نو است. گناه هر چه باشد، نباید احساس بی‏ارزشی و نا امیدی به فرد دست دهد. بله! گناه ناراحتی و عذاب وجدان دارد؛ لكن به مفهوم پایان فرصت ها و انتهای راه و نابودی نیست. كسی كه از صمیم دل رجوع كند و تصمیم قاطع بر جبران لغزش بگیرد، محبوب درگاه خداوند است: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ»؛ بقره (2)، آیه 222..

 امام باقرعلیه السلام در این باره می‏فرماید: «التائب من الذنب كمن لاذنب له»؛اصول كافی، ج 2، ص 435.؛ «توبه كننده مانند كسی است كه اصلاً گناه نكرده است».

«توبه» یعنی شروع زندگی پاك و سازنده و حركت در نور و روشنایی. اگر شخص از گناه خویش می‏ترسد، باید از بالاترین گناه (یأس و نومیدی) بترسد.

در پایان بار دیگر تأكید می كنیم كه اگر كسی بخواهد و اراده ای جدی بر ترك این عمل داشته باشد مطمئناً موفق می شود فقط شرط اساسی آن داشتن اراده ای محكم است كه در این باره در نوشته بعدی به آن خواهیم پرداخت. علاوه بر این می توان با مطالعه تجربه های موفق افرادی كه مدت ها با این معضل دست و پنجه نرم می كردند و بخاطر عدم شناخت كافی یا جدی نگرفتن راه مقابله با آن و یا به هر دلیل دیگری گرفتار این رفتار ناپسند بوده اند، این احساس را در خود تقویت كرد كه واقعاً خواستن تو انستن است زیرا در مسیر مبارزه با این گناه، احساس ضعف و سستی كردن آفتی بزرگ است.اكنون از تمام خوانندگان گرامی چه خوب است این درخواست را داشته باشیم كه تجربه موفق خود را ذكر كرده تا دیگران نیز قوت قلب كافی برای مبارزه و مقابله با چنین انحراف رفتاری را پیدا كنند گر چه روشن است كه می توان با یك برنامه ریزی مناسب و عمل به راهكار های ارائه شده به طور دقیق و كامل به چنین هدفی دست یافت و تجربه های موفقیت آمیز برخی افراد گواه آشكاری بر این مطلب است. بیان تجربه های موفق توسط خوانندگان برای دیگر عزیزان می تواند بسیار مفید باشد. بنابراین آماده شنیدن اظهار نظرها و بیان تجربه های موفق تمام عزیزان هستیم تا آن را در اختیار دیگران قرار دهیم.

به دوستان كتاب مشكلات جنسي جوانان نوشته ي آيت الله مكارم شيرازي پيشنهاد ميكنم كه حتما مطالعه كنند

.   به هم ريختن فرم ظاهري بدن : مانند سياه شدن و کبودي اطراف چشم ، گود رفتن چشم ها ، برآمدگي گونه ، بزرگ شدن شکم ، حالت قوز پيدا کردن ، تغيير حالت ستون فقرات , کمر درد، کم خونی، لاغری، پیری زود رس، ضعف مفاصل، ضعف عمومی بدن، ضعف چشم و بینایی، عقیم شدن و ناتوانی در تولید مثل، انزال زودرس، تنگی نفس، لرزش دست، زشتی چهره و از بین رفتن طراوت صورت، خرابی اشتها. و ... .خود شخص مبتلا به راحتي متوجه اين تغيير حالت ها مي‌شود . به همين دليل بسياري از افراد مبتلا اين تغيير ظاهر برايشان يک دغدغه ذهني مي‌شود و به دنبالش احساس حقارت و ... در وجودشان سرازير مي‌شود که منشا بسياري از بيماري‌هاي رواني از جمله نااميدي و ياس و افسردگي و ... مي‌شود.

2. افسردگي : از‌آنجا که خودارضايي يک گناه محسوب مي‌شود ، معمولا بعد از انجام آن فرد دچار افسردگي مي‌شود. اگر شخص مبتلا در صدد ترک خودارضايي باشد مي‌تواند از اين افسردگي به نحوي مناسب بهره بگيرد ولي متاسفانه نه تنها چنين نمي‌شود بلکه اکثر مبتلايان به افسردگي خود دامن مي‌زنند و بعد هم با نااميدي مي‌گويند من که نمي‌توانم ترک کنم . بنا بر اين آب که از سر گذشت چه يک وجب چه صد وجب و همچنان به گناه خود ادامه مي‌دهند. از سوي ديگر افسردگي سبب مي‌شود که از خودارضايي لذت کافي نبرند و جز آسيب‌هاي آن ، بهره‌اي نصيبشان نشود.

3. از دست رفتن امکان تمرکز در فعاليت ها: يکي از ضررهاي رايج خودارضايي ، اين است که شخص به دليل اين که دائما با خيالات جنسي در کش و قوس است ، بعد از مدتي قدرت تمرکز خود را از دست مي‌دهد.

4.ابتلا به آلزايمر در سنين بالاتر: ارگاسم بيش از حد که فقط با خودارضايي امکان‌پذير است ، به مرور سبب تضعيف فعاليت‌هاي مغز شده و موجبات فراموشي را فراهم مي‌آورد. نسبت به افراد مختلف فرق مي‌کند ولي معمولا در بيشتر افراد نشانه هاي شروع اين فراموشي‌ها از همان سال‌هاي هفتم و هشتم خودارضايي به بعد آشکار مي‌شود.

5.تحريک بيش از حد پروستات و افزايش بيماري هاي مرتبط به آن . 

6.ريزش مو : خودارضايي به تدريج با تغييرات هورموني و شيميايي كه در بدن ايجاد مي‏كند، باعث افزايش هورمون جنسي مردانه؛ يعني، تستوسترون به دي هيدرو تستوسترون (DHT=Dihydrotestosterone) مي‏شود كه از عواقب بالا بودن ماده DHTدر خون، ريزش موها و تاسي و بزرگ شدن پروستات و عوارض ناشي از آن در پيري است.

7.خود ارضايي مكرر : باعث پاره‏اي از عوارض جسماني و رواني، چون حواس‏پرتي (Absentmilndedness)، كمي حافظه (Memory)، عدم تمركز حواس، سياهي رفتن چشم و در نهايت تاري ديد مي‏شود. تمام اين علامت ها ناشي از تغيير تعادل ميزان مواد شيميايي موجود در مغز است كه بين سلول هاي عصبي رد و بدل مي‏شود و انتقال پيام هاي مختلف را بر عهده دارد.

8.آسيب هاي اجتماعي‏ ناسازگاري خانوادگي :بي‏ميل شدن به همسر و ازدواج، ناتواني در ارتباط با جنس مخالف و همسر،احساس طرد شدن،از بين رفتن عزّت، پاكي، شرافت و جايگاه اجتماعي، دير ازدواج كردن و لذت نبردن از زندگي مشترك‏

9.انزال زود رس : این حالت در صورتی که خودارضایی به دفعات متعدد و زمانی طولانی انجام شود در فرد پدید می آید به طوری که گاه حتی با فکر کردن به خیالات سکسی ، انزال صورت می گیرد. انزال زود رس از عوارضی است که حتی بعد از ترک خودارضایی نیز همچنان همراه شخص تا آخر عمر باقی می ماند. البته روش‌هایی برای کم اثر کردن آن در رابطه جنسی با همسر وجود دارد اما خود این مشکل که نوعی ناتوانی جنسی به حساب می آید ، از نظر روحی اسیب هایی را به فرد مبتلا می زند.

10. ارضا نشدن هنگام نزدیکی با همسر: خودارضایی سبب می‌شود تا شخص مبتلا هنگام همبستر شدن با همسر خود ، به طور کامل و مناسبی ارضا نشود. در یک رابطه جنسی سالم ، فرد با همسرش چنان خوب ارضا می شود که تا مدت ها دیگر نیازی به این رابطه پیدا نمی کند اما کسی که دچار خودارضایی است زود به زود به همسرش نیاز پیدا می‌کند و در تمام این موارد نیز نیاز جنسی او به نحو مناسب براورده نمی شود. علاوه بر این اگر بخواهد خودارضایی نکند و فقط از همسرش استفاده کند ، هم لذت کافی نمی‌برد و هم بعد از مدت کوتاهی همسرش از مراجعه های مکرر وی خسته شده و او را از خود می‌راند. اگر هم بخواهد به کمک خودارضایی خود را تامین کند که پیوسته در چاهی بی ته فرو می‌رود و و علاوه بر گناهی که مرتکب می‌شود ، مشکلاتش حادتر خواهد شد

11.-آسیب و سکتهٔ مغزی: هنگام استمنا به دلیل هجوم خون به آلت تناسلی در آقایان و دستگاه تناسلی در بانوان و نرسیدن خون و در پی آن کمبود اکسیژن و غذا در مغز، احتمال سکتهٔ مغزی بسیار افزایش میابد

12.بروز انواع سرطان‌ها: بروز این سرطان‌ها به دلیل کار کرد بیش از اندازهٔ عضو تناسلی بوده و در سیر طبیعی بدن به ندرت همچنین بیماری‌هایی مشاهده می‌شود.در جنس مذکر علاوه بر سرطان پروستات سرطان‌های دیگری همچون سرطان آلت تناسلی (به انگلیسی: Penis Cancer) و سرطان بیضه (به انگلیسی: Testis Cancer) نیز مشاهده شده‌است. همچنین در زنان سرطان مهبل و مخاط مهبل (به انگلیسی: Vagina Cancer) و سرطان کلیتوریس (به انگلیسی: Clitoris Cancer) بروز پیدا می‌کند.

13.خستگي زود رس و ضعف عمومي بدن: اين نيز يکي از شايع ترين آسيب‌هاي خودارضايي است. به طوري که شخص مبتلا با کمترين فعاليتي خسته مي‌شود. حتي از اين که مدتي کوتاه در مکاني سرپا بايستد نيز خسته مي‌شود.

14. پاره شدن پرده بکارت : خانم‌هاي زيادي هستند که نگراني اصلي آن‌ها داشتن يا نداشتن پرده بکارت به دليل خودارضايي بوده است. اين افراد به دليل اين که خجالت مي‌کشند به پزشک يا ماما براي معاينه مراجعه کنند و از طرف ديگر کسي را هم ندارند که از او راهنمايي بگيرند ، از ترس برملا شدن رازشان يا آبروريزي و ... خواستگاران خود را به بهانه‌هاي مختلف رد مي‌کنند و حتي در سنين بالا هم حاضر به ازدواج نمي‌شوند . تازه اين وقتي رخ مي‌دهد که معمولا پرده اسيب نديده و فرد تنها در يک توهم به سر مي‌برد. اما آنجا که خودارضايي با اشياء‌ تيز و ... صورت گرفته و موجب پارگي پرده شده ، کار مشکل‌تر مي‌شود و گاه به خودکشي مي‌انجامد.

15.پاره شدن جداره رگ هاي اطراف کيسه مني و آميخته شدن اسپرم با خون :در تعدادي از افراد مبتلا به خودارضايي اين حالت نيز گزارش شده است که خود نگراني هايي را در فرد به وجود آورده است. تصور کنيد که شخصي در اسپرم خود خون ببيند. نه روي آن دارد که مشکلش را به پزشک بگويد و نه مي‌تواند آن را تحمل کند.

16.ابتلا به بيماري هاي مقاربتي : معمولا به دليل الودگي‌هايي که دست دارد ، تماس آن با آلت جنسي که از حساس‌ترين اندام‌هاي بدن است موجب مي‌شود به راحتي بيماري‌هاي مختلف سرايت کند. گاهي شخصي که خودارضايي مي‌کند با همان دستي که به وسيله آن محل آلوده مقعد را لمس کرده ، اندام جنسي خود را نيز لمس مي‌کند و سبب انتقال باکتري‌ و آلودگي‌ها به اندام جنسي و مشکلات بعدي از قبيل عفونت و ... مي‌شود.

17. کاهش يافتن قدرت بارور سازي: از دست دادن مقادير زيادي از اسپرم به طور پيوسته سبب مي‌شود تا بدن شخص ضعيف شده و قدرت بارورسازي کمتري داشته باشد . البته اين مشکل در بسياري از افراد با ترک خودارضاي و استفاده از رژيم تغذيه مناسب رفع مي‌شود و جاي نگراني ندارد.